تست سرعت سایت بخش بسیار مهمی از کنترل های سئو فنی است. سرعت نه‌تنها بر توانایی رتبه گرفتن سایت شما اثر می‌گذارد، بلکه رویت مدت‌زمانی که بازدیدکنندگان حاضرند برای بارگذاری سایت شما صبر کنند نیز تأثیر می‌گذارد و حتی می‌تواند روی نرخ تبدیل شما تأثیر منفی بگذارد. در واقع، سرعت سایت آن‌قدر مهم است که گوگل از سال ۲۰۲۱ سیگنال‌هایی مرتبط با سرعت را بخشی از الگوریتم اصلی رتبه‌بندی خود قرار داده است. به همین دلیل است که چندین مقاله بخش سئو تکنیکال را به بررسی مشکلات سرعت و نحوه رفع آن‌ها اختصاص دادیم. اما قبل از این‌که بدانید چه چیزی را باید اصلاح کنید، ابتدا باید مشکلات را پیدا کنید. اینجاست که ابزارهای تست سرعت وارد عمل می‌شوند.

ابزارهای تست سرعت بسیار زیادی وجود دارند و من برخی از محبوب‌ترین‌های خود را به شما معرفی می‌کنم. خبر خوب این است که بیشتر این ابزارها رایگان هستند و شما می‌توانید بودجه خود را برای استخدام توسعه‌دهنده جهت رفع مشکلات سرعت نگه دارید.

PageSpeed Insights

یکی از اولین ابزارهایی که بسیاری از افراد به سراغ آن می‌روند، ابزار PageSpeed Insights یا به اختصار PSI از گوگل است. ابزار PSI دیدگاه مناسبی درباره نحوه ارزیابی سایت شما توسط گوگل و الگوریتم اصلی آن ارائه می‌دهد و به نظر من یکی از اجزای کلیدی در تست سرعت است. اما اطلاعاتی که این ابزار ارائه می‌دهد همیشه خیلی قابل‌درک نیستند، مخصوصاً اگر در زمینه سئو فنی تازه‌کار باشید.

مثلاً من این صفحه را با این ابزار تست کردم و امتیاز نسبتاً خوبی کسب کرد، با امتیازی بالا ولی نه عالی در موبایل و تقریباً عالی در دسکتاپ. اگر کمی به پایین اسکرول کنم، می‌توانید ببینید که سایت در سه شاخص اصلی «Core Web Vitals» چه عملکردی دارد. برای اطلاعات بیشتر درباره این معیارها مقاله مربوط به Core Web Vitals را مطالعه کنید.

GTmetrix

اما اگر تجربه‌ای بهتر و واضح‌تر می‌خواهید، به نظرم ابزار GTmetrix مناسب‌تر است. این ابزار نیز رایگان است، اما امکانات پولی هم دارد و می‌توانید یک حساب رایگان ایجاد کنید و تست‌های مختلفی اجرا کنید. شخصاً دوست دارم سایت را در شرایط مختلف مثل سرعت پایین اینترنت موبایل و دستگاه‌های قدیمی‌تر نیز بررسی کنم و فقط به کامپیوتر جدید و اینترنت پرسرعت خودم اکتفا نکنم. همچنین می‌توانید تنظیم کنید تا سایتتان به‌صورت منظم تست شود، که اگر در فرایند توسعه سایت مشارکت مستقیم ندارید، می‌تواند بسیار مفید باشد. هیچ چیز بدتر از این نیست که بعد از یک یا دو ماه متوجه شوید تغییراتی در سایت اعمال شده و امتیاز سرعت شما به شدت افت کرده است.

wattspeed.com

ابزار Wattspeed.com یک سرویس رایگان و متن‌باز برای تست سرعت وب‌سایت و مانیتورینگ مداوم عملکرد صفحات است. با وارد کردن آدرس دامنه، این ابزار با تکیه بر Google Lighthouse و داده‌های Chrome User Experience Report (CrUX)، گزارش‌های لحظه‌ای و تاریخی Core Web Vitals را ارائه می‌دهد؛ ضمن اینکه امکان شبیه‌سازی انواع اتصالات (مانند ۳G/۴G)، تحلیل سورس صفحه و بررسی امنیت را نیز فراهم می‌کند. همچنین می‌توانید اسنپ‌شات‌های دوره‌ای را برای ردیابی تغییرات سرعت در طول زمان تنظیم کرده و در صورت افت عملکرد، هشدار دریافت کنید تا همیشه از تجربه کاربری و بهینه‌سازی سئو فنی سایت خود مطلع باشید.

webpagetest.org

ابزار WebPageTest یک سرویس متن‌باز و رایگان برای اندازه‌گیری سرعت بارگذاری صفحات وب است که با استفاده از مرورگرهای واقعی مانند Chrome و Firefox و سرورهای پراکنده در نقاط مختلف جهان، جزئیات دقیقی از فرآیند بارگذاری ارائه می‌دهد. این ابزار امکان شبیه‌سازی انواع اتصالات (۳G، ۴G و …) و سناریوهای کاربری (کلیک، اسکرول) را دارد و گزارش‌های نمودار آبشاری (waterfall)، تصاویر مرحله‌ای (Filmstrip) و حتی ویدیو از روند رندر صفحه را نمایش می‌دهد. با کمک این گزارش‌ها می‌توانید تأخیرهای شبکه، زمان پاسخ سرور و مشکلات مربوط به CSS/JS را با دقت بالا شناسایی و برای بهبود سرعت و تجربه کاربری اقدام کنید.

پیشنهاد می‌کنم چند ابزار را که با آنها راحت هستید انتخاب کنید، و سایت خود را با این ابزارهای بررسی کنید. همه این ابزار ها با روش‌های کمی متفاوت تست و تحلیل می‌کنند و این تفاوت‌ها می‌توانند دیدگاه‌های مفیدی برای شما فراهم کنند، به‌خصوص اگر سایت پیچیده‌ای دارید.

Chrome Dev Tools

ابزار Chrome DevTools مجموعه‌ای از ابزارهای داخلی مرورگر کروم است که با فشردن کلیدهای F12 یا راست‌کلیک و انتخاب «Inspect»، در دسترس قرار می‌گیرد. این ابزار به شما امکان می‌دهد تا رفتار صفحه وب را از نظر شبکه (Network)، عملکرد رندر (Performance)، باگ‌های جاوا‌اسکریپت (Console)، استایل‌ها (Elements & Styles) و بسیاری بخش‌های دیگر به دقت بررسی کنید. برای سئو فنی می‌توانید با پنل شبکه، درخواست‌های سنگین و منابع غیربلاک‌کننده (render-blocking) را شناسایی کنید، با شبیه‌سازی سرعت‌های مختلف اینترنت (Throttling) تجربه کاربری موبایل را بسنجید و با تب Lighthouse گزارش Core Web Vitals و توصیه‌های بهینه‌سازی را دریافت نمایید تا مشکلات سرعت و بهینه‌سازی ساختار صفحه را قبل از ورود به فاز توسعه‌ی نهایی مشخص و اصلاح کنید.

Yellow Lab Tools

یکی از مشکلات رایجی که در نتایج این ابزارهای سرعت می‌بینید، مشکلات مرتبط با فایل‌های جاوا اسکریپت سایت شماست. این فایل‌ها ممکن است بیش از حد بزرگ باشند، زمان زیادی برای پردازش ببرند یا به دلایل دیگر سرعت را کاهش دهند. گاهی صحبت کردن درباره این مشکلات با توسعه‌دهندگان سخت است؛ در این حالت، پیشنهاد می‌کنم از ابزار Yellow Lab Tools در yellowlab.tools استفاده کنید که کاملاً رایگان است. این ابزار احتمالاً فنی‌ترین ابزار تست سرعت است و می‌تواند به توسعه‌دهندگان کمک کند مشکلات جاوا اسکریپت را دقیقاً تشخیص دهند. صادقانه بگویم، می‌توانید نتایج آن را به توسعه‌دهنده بدهید و به او اجازه دهید که مشکلات را رفع کند.

گوگل سرچ کنسول

گوگل سرچ کنسول (Google Search Console) ابزار رایگان گوگل برای مدیریت و نظارت بر حضور سایت در نتایج جستجو است. با اتصال سایت خود به سرچ کنسول می‌توانید وضعیت ایندکس صفحات،‌ گزارش خطاهای کراول، و هشدارهای مربوط به امنیت و اسپم را مشاهده کنید؛ علاوه بر این، در بخش «Performance» میزان کلیک، ایمپرشن و میانگین موقعیت کلمات کلیدی‌تان در گوگل را می‌بینید و در قسمت «Core Web Vitals» و «تجربه صفحات» نیز داده‌های مرتبط با سرعت و تجربه کاربری (LCP, FID, CLS) را مستقیماً از دید گوگل دریافت می‌کنید تا نقاط بهبود سئو فنی و عملکرد سایت‌تان را شناسایی و پیگیری نمایید.

در نهایت، استفاده از گوگل سرچ کنسول را هم توصیه می‌کنم. بعد از تنظیم سایت خود در سرچ کنسول گوگل، از بخش‌های «Core Web Vitals» و «تجربه صفحات» استفاده کنید تا عملکرد سایت خود را ببینید. هرچند ممکن است نتایج برای تک‌تک صفحات نمایش داده نشود و تعداد نتایج به محبوبیت سایت شما بستگی دارد، اما این بهترین راه برای درک دیدگاه گوگل است.

نتیجه گیری

در پایان، ترکیب ابزارهای رایگان و پیشرفته مانند :

PageSpeed Insights، GTmetrix، WebPageTest، Wattspeed.com، Yellow Lab Tools و Google Search Console

به شما دیدی جامع و دقیق از وضعیت سرعت و تجربه کاربری سایت‌تان می‌دهد. با استفاده از داده‌های هریک می‌توانید مشکلات را اولویت‌بندی کرده و با توسعه‌دهندگان برای بهبود Core Web Vitals همکاری کنید تا هم رتبه‌بندی موتورهای جست‌وجو و هم رضایت کاربران افزایش یابد. در جدول زیر معایب و مزایای هر کدام از این ابزار ها را برای شما بصورت مختصر آوردم😊

ابزارمزایامعایب
PageSpeed Insightsدریافت گزارش مستقیم از گوگل با امتیازدهی ساده و راهنمایی اولیهجزئیات فنی محدود؛ برای تحلیل عمیق مشکلات کافی نیست
GTmetrixتوصیه‌های عملی برای رفع ایرادها؛ امکان تست زمان‌بندی‌شده و مقایسهامکانات پیشرفته در نسخه پولی؛ در طرح رایگان محدودیت تست‌های همزمان وجود دارد
WebPageTestگزارش نمودار آبشاری دقیق؛ سفارشی‌سازی اتصال، دستگاه و لوکیشنرابط کاربری پیچیده برای تازه‌کارها؛ نیاز به تحلیل دستی نتایج
Wattspeed.comتلفیق داده‌های Chrome User Experience Report و Lighthouse؛ مانیتورینگ خودکارامکانات کمتر نسبت به ابزارهای تخصصی؛ نسخه رایگان با نرخ محدودیت تست
Yellow Lab Toolsتحلیل فنی جزئیات JS/CSS؛ گزارش‌های عمیق به توسعه‌دهندگانخروجی‌ها فنی و پیچیده برای غیرتوسعه‌دهندگان؛ رابط کاربری کمتر کاربرپسند
Google Search Consoleارائه داده‌های واقعی گوگل از Core Web Vitals و تجربه صفحاتمحدود به صفحات ایندکس‌شده؛ تاخیر زمانی در به‌روزرسانی داده‌ها و کمی تأخیر در گزارش‌ها